Haus des Geldes, PARA EVi

 Bu haftaki filmimiz

LA CASA DE PAPEL ,

(Haus des Geldes ,

 Para Evi )

 Netflix'te Ingilizce olamayıp , uluslararası düzeyde en çok izlenen 

İspanyol televizyon dizisi.

(bölüm  1 ve 2. )

Üretimin yapıldığı ülke :İspanya

Orijinal dil:İspanyolca

Yapım yılı :2017den beri .

Şirket:Vancouver 

Netflix dizisi

Tür:Gerilim

Başlık müziği:Cecilia Krull - MusikIván Martínez Lacámara

Başrol oyuncusu:Àlvaro Morte (profesör)

Orijinal adı “La Casa de Papel” (İspanyolca “Kağıt Ev”) Alex Pina tarafından yaratılan bir İspanyol TV dizisidir.  Suç drama dizisi İspanyol ağı Antenna 3'te yayınlandı ve birkaç ay sonra Netflix tarafından dünya çapında yayınlandı.

 Başlangıçta, Money Heist'in İspanya Kraliyet Darphanesi'nin soygunu etrafında dönecek olan sadece 2 sezonluk sınırlı bir dizi olarak planlanmıştı, ancak Netflix, yayın platformlarındaki uluslararası başarısı nedeniyle Alex Pina'yı daha fazla yeni devam filmi çekmeye ikna etti. Money Heist, 2018'de düzenlenen prestijli 46. Uluslararası Emmy Ödülleri'nde En İyi Drama Dizisi ödülüne bile layık görüldü.

 Profesör adında bir dahi, kaybedecek hiçbir şeyi olmayan sekiz kişiyle sözleşme yapar ve onları İspanya Kraliyet Darphanesi'ni işgal etmek, yüz milyonlarca dolar basmak için bir plana dahil eder. Seçtiği bu banka soyguncularına çeşitli ülkelerden çeşitli  şehirlerin isimleri verilmiş ve tüm kişisel bilgilerini kendilerine saklamaları söylenmiştir. Sekiz kişiyi İspanya Darphanesini soymaya ikna edecek olan karakterimizin takma adı Profesördür. Soyguncular arasında bir şehir ismi almayan tek kişidir. Karakterlerimiz hangi şehrin kendilerini yansıttıklarını düşünüyorlarsa o şehri takma isim olarak seçiyorlar. Bunlar: Berlin, Oslo ,Helsinki, Denver, Rio, Tokyo, Nairobi ve Moskova. Dizimizin en iyi özelliklerinden birisi de karakterlerin seçtikleri şehirlerin coğrafi, iklimsel ve kültürel özelliklerine göre davranmaları. Yani her bir karakter bize aslında seçilen şehirlerin esintilerini sunuyor. Örneğin Tokyo şehrinin hızlı ve yeni birisi için  kaotik olabilecek yaşam biçiminin Tokyo karakterinin hızla değişen duygusal durumuyla özdeşleşmesi. İkinci bir örnek ise Berlin şehrinin soğuk yağmurlu havasının ve kültürel olarak sanatsal ve teatral yönünün berlin karakterinin insanlara karşı soğuk kanlı olması ve karamsar olması.

 Diziyi izleme heyecanınızı etkilememesi açısından her bir karakterin ve şehrin analizini yapmayacağım ancak izlerken bu analizi kendi kendinize  yapmaktan büyük keyif alacaksınız. 

Profesör neden İspanya Darphanesini soymak istemektedir? 

Profesör adi bir hırsız değildir. Birincisi; İspanya Darphanesini soymak babasının hayalidir. Bu hayali gerçekleştirebilmenin profesörün kendisini başarılı bir kişilik olarak iç dünyasında kurmasının anahtarıdır. Elbette karakterimizin politik sosyal düşünceleri de bu soygunu gerçekleştirilmek zorunda olan bir hayale çevirir. Profesörün darphane planı herhangi bir kişiden çalmamaktadır. Bu çok önemli bir ayrıntıdır. Bir kişiden çalmak profesör için çok ucuz kalmaktadır. Bu kısmın anlaşılabilir olması için küçük bir ekonomik olaydan bahsedelim: Devlet darphaneleri iç piyasayı canlı tutmak, para akışı sağlamak, Büyümeyi motive etmek gibi başlıca sebeplerden dolayı belirli dönemlerde para basmaktadır. Bildiğiniz gibi bir başka temel ekonomik matematiğe göre paranın az olması değerini arttırmakta veya değerini korumaktadır. Mevcut para ne kadar fazlaysa paranın değeri o kadar azalır. Devlet her para bastığında yurttaşların cebindeki paranın değerini azaltmakta yani aslında yurttaşların cebinden çalmaktadır. Karşılığı olmayan bu para aslında hiç kimseden çalınmamıştır. İspanya darphanesini soymak için plan yapan profesörün derdi para değildir. Bir hayali gerçekleştirmek ve bu ekonomik düzeni kendi içinden vurmaktır. 

Psikolojisi :

La casa de papel' i bu kadar kaliteli yapan  bir başka önemli özellik soyguncuların psikolojilerinin derinlemesine anlatımı. Üstelik sadece soyguncuların da değil, onları yakalamaya çalışan güvenlik güçlerinin ve elbette rehinelerin. Darphaneden çalınacak paranın bastırılması günlerce sürecektir. Günler geçtikçe karakterlerimizin üzerlerindeki baskı ve korkularının müthiş bir analizi sunulmuştur. Güvenlik güçlerinin olaya yaklaşımı, ispanya hükümetinin olayı örtbas etme çabası, güvenlik güçlerinin sırf itibar kaybetmemek için rehinelere rağmen saldırıları ve daha nice olay. 

Elbette soygunun uzun sürmesinin en güzel yönü  soyguncular, rehineler  ve güvenlik güçleri arasında inanılmaz bir psikolojik üçgen oluşturması. 

Seyir keyfini arttıran en önemli detay bu bermuda şeytan üçgenindeki her bir karakterin hikayesinin düşüncesinin ve eylemlerinin psikolojik analizidir. Hikayeyi daha dahice yapan ise bu üçgene bir de halkın yani vatandaşın  bakış açısının eklenmesinin unutulmamış olmasıdır.

 Profesör ve güvenlik güçleri ya da devlet arasında bir savaş daha çıkacaktır: Halkı manipüle etmek. Güvenlik güçleri sistemin bekası için soyguncuları canavarlaştırmaya çalışır ancak profesör bu oyun için de hazırdır. 

Her bölümünde ayrı bir aksiyonun yaşandığı bu diziyi bir çırpıda izleyeceksiniz. 

İspanya darphanesine girip çalınacak parayı kendileri basan bu ekip sizce darphaneden elini kolunu sallayarak çıkabilecek midir? Dizide tüm gerçekçiliğiyle cevaplanacak olan hikayenin sorusu budur. Dizinin ruhu ise bu cevabın psikolojik, toplumsal ve insan dehasının kaliteli bir biçimde işlenmesidir.

İspanya darphanesinin soyulmasının sembolik değeri. İspanya darphanesi devlet ve kapitalist ekonomik sistemin bir yenilgisi olarak sembolleşmektedir. Dizide en önemli rehine Alisondur. Alison, soygun gerçekleştiğinde sınıf arkadaşlarıyla banknot basım tesisini ziyaret eden bir öğrencidir. İngiltere'nin İspanya büyükelçisinin kızı olduğu ve bu nedenle ülkeler arasında siyasi gerilimlere neden olabileceği için en önemli rehinedir. Eğer bu rehine uluslararası bir krize yol açmayacak olsa. Öteki rehinelerin hayatı pahasına sistem bu soyguncuları öldürecektir. Dizi postmodern devlet sisteminin halkı nasıl yanılttığı ve değersizleştirdiğinin bir özeti gibidir. Hukuk ve güvenlik talimatları açısından öncelikli hedef rehinelerin sağ salim kurtarılmasıdır. Ancak bu halka gösterilen dış yüzdür. Eğer Allison rehineler arasında olmasaydı. İspanya devleti bu rehine önceliği mevzusunu askıya alacaktı. Yani sistemin içinden birisinin kızının hayatı geri kalan herkesten daha değerlidir. Cumhuriyet ve demokrasi değerleri gereği her yurttaş hukuk ve kanun önünde eşittir. Oysa tıpkı yazar George Orwell in dediği gibi "herkes eşittir ancak bazıları daha da eşittir"

  İspanya darphanesi neden bir semboldür? 1789 Fransız Devrimin en önemli ateşleyicisi Bastille Hapishanesi baskınıdır. Fransız aristokrasisi her başkaldırıyı her isyanı ve buna yeltenenleri Bastill hapishanesine hapsederek orada işkence ederek ya da giyotine yollayarak bastırmaya çalışmıştır. Devrimciler ve halk  için bir korku malikanesi olarak konumlandırılmıştır.  Her sistemin en önemli taşıyıcı kolonu o sistemin gücünü hissettiren semboldür. Sembol her fikrin anahtarıdır ve onun özünü temsil eder. Paranın özü ise darphanedir. Parayı ve sistemi küçümseyecek en önemli isyan ya da darbe tam olarak darphaneyi hedef almalıdır. Darphane soygunu fikren profesörün babasına ait olsa da soygunun biçimi profesörün karakteri ve sistemi görüş açısıyla doğrudan ilintilidir. 

Berlinin ölümü ve Berlin duvarı sekansı dizinin önemli alt metinlerinden birisidir. Berlin duvarı yıkıldığında altında Ruslar kaldı üstünden Amerikalılar geçti. Kendisine Berlin ismini seçen karakterimiz arkadaşlarının hapishaneden kaçışını mümkün kılmak için adeta bir duvar görevi görmüş ve sonunda öldürülmüştür. Elbette Berlin duvarının doğusu sol düşüncenin sağı ise Amerikancı liberal ekonominin ve avrupa ulusal düşüncesini temsil etmekteydi. Darphane eğer sağ düşünceyi temsil ediyorsa soyguncular bu düşüncenin tersi olarak sola daha yakın konumlanmaktadır. Sosyo tarihsel çarpışmalar dizide karakter psikolojisiyle ortaya konmaktadır. Dikkatli gözlerden kaçmayacaktır.

Bir propaganda aracı olarak Netflix. 

Dizi iki sezon olarak planlanmış ve tv dizisi olarak yayınlanıp sonlandırılmıştır. Netflix tarafından satın alındıktan sonra üç devam sezonu daha çekilmiştir. Benim nezdimde Profesörün ilk iki sezondaki düşüncelerinin bir yıkımı olarak yayınlanan devam sezonları profesörün kendinden emin başarısını çürütülmüş versiyonu gibidir. Çünkü devam sezonları ilk sezondaki politik toplumsal mesaj ve sistem çatışmasını profesör ve bir operasyon amiri arasındaki savaşa çevirmiştir. Dizinin mesajı kişisel çatışma ve zihinsel bir yarışmaya indirgenmiştir.

Darphanenin para basması tam olarak ne anlama gelmektedir hiç düşündünüz mü? Olmayan ya da hiç kimseden çalınmamış bir para çalınmış mıdır? Ortada bir hırsızlık var mıdır? Eğer varsa ,bu devletin halktan para çalma hırsızlığıdır. İşte dizi bu paradoksla işlenmektedir. İyi seyirler.

La Casa de Papel 1. Sezon 1. Bölüm Türkçe Dublaj izle

Deniz Boyraci